Fragment nga “Kolonelit s’ka kush t’i shkruajë” – Gabriel Garcià Marquez

Ajo erdhi te dera, si hije, e ndriçuar që poshtë nga llampa gati në të fikur. E fiku para se të hynte nën kunupierë. Por vazhdoi të fliste.

-Do të bëjmë një gjë, – e ndërpreu koloneli.

-E vetmja gjë që mund të bëjmë është të shesim gjelin, – tha gruaja.

-Mund ta shesim edhe sahatin.

-S’e ble njeri.

-Nesër do të bëj një provë se mos m’i jep Alvaroja të dyzetë pesot.

-S’ka për të t’i dhënë.

-Atëherë do të shesim tablonë.

Kur gruaja foli, kishte dalë përsëri nga kunupiera. Koloneli ndjeu frymën e saj që mbante erë barnash mjekësore.

-S’e ble njeri, – tha ajo.

-Të shohim, – tha koloneli butë, pa një fije dyshimi në zë. – Tani bjer e fli. Po nuk shitëm ndonjë gjë nesër, prapë do t’ia gjejmë dermanin.

U mundua t’i mbante sytë hapur, por gjumi e këputi. U krodh përfund një lënde pa kohë e pa hapësirë, ku fjalët e së shoqes merrnin tjetër kuptim. Mirëpo pas një çasti ndjeu se po e shkundnin për supi.

-Dëgjo këtu.

Koloneli nuk e dinte në i kishte dëgjuar këto fjalë përpara apo pas ëndrrës. Po zbardhte. Nga dritarja hynte një katror i kthjelltësisë së blertë të së dielës. Tha se mos kishte ethe. Sytë i digjnin dhe iu desh të bënte një sforcim të madh për t’u ndërmendur.

-C’do të bëjmë po nuk shitëm dot asgjë? – përsëriti gruaja.

-Atëherë do të ketë ardhur njëzet janari, – tha koloneli plotësisht i ndërmendur. – Njezetpërqindëshin e paguajnë po atë pasdite.

-Nëqoftëse gjeli fiton, – tha gruaja. – Po nëqoftëse gjeli humb. S’të ka vajtur mendja se gjeli mund të humbë?

-Gjeli ynë nuk humb.

-Ta zëmë se humb.

-Kemi edhe dyzet e pesë ditë kohë për ta menduar këtë, – tha koloneli.

Gruas iu sos durimi.

-Po ne ndërkaq ç’do të hamë, – pyeti dhe e mbërtheu fort kolonelin nga jaka e fanellës. E shkundi fort.

Kolonelit iu deshen shtatëdhjetë e pesë vjet, plot shtatëdhjetë e pesë vjetët e jetës së tij, minutë për minutë, që t’ia mbërrintë këtij çasti. E ndjeu veten të kthjellët, të qartë, të pamposhtshëm, kur u përgjigj:

-Një mut!